1680785588

უწყების ცნობით, მოცემულ ეტაპზე, მიმდინარეობს მეწყრული უბნის კომპლექსური შესწავლა. ტარდება ტოპოგრაფიული, გეოფიზიკური და გეოლოგიური კვლევები.კვლევებში მონაწილეობენ როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო სპეციალისტები, რომლებიც პირველად დასკვნას, სავარაუდოდ, კვირის ბოლოს წარმოადგენენ. კვლევის შედეგების ანალიზის საფუძველზე შესაძლებელი გახდება სატრანსპორტო მოძრაობის აღდგენაზე მსჯელობა.„ჩუმათელეთი-ხევის მონაკვეთზე, სადაც მდებარეობს მეწყრული უბანი, მაგისტრალური გზის სამშენებლო სამუშაოებს ზედამხედველობას საერთაშორისო კომპანია უწევს და მისი მოწვევით, მეწყრული უბნის შესწავლაში ჩართულები არიან მაღალი კვალიფიკაციის მქონე ქართველი და უცხოელი სპეციალისტები.რიკოთის საუღელტეხილო მონაკვეთზე, ავტოსატრანსპორტო საშუალებების გადაადგილება თბილისი-სენაკი-ლესელიძის საავტომობილო გზის 149-ე კმ-თან განვითარებული მეწყრული პროცესების გამო, 30 მარტიდან აიკრძალა“, - აღნიშნულია ინფორმაციაში.

1680785415

მისივე თქმით, პროექტის ფარგლებში შეიცვლება და განახლდება წყალმომარაგების, წყალარინებისა და გაზმომარაგების ქსელები, ასევე მოწყობა სანიაღვრე ქსელი.„მინდა გაცნობით, რომ აღდგომის დღესასწაულის შემდეგ დაიწყება წერეთლის გამზირის რეაბილიტაცია-განახლება. ასევე, შალიკაშვილის ხიდის, ე.წ. დიდუბის ხიდის რეაბილიტაცია. წერეთლის გამზირზე, როგორც სხვა მსხვილი ინფრასტრუქტურული პროექტების შემთხვევაში, სრული რეაბილიტაცია განხორციელდება. კერძოდ, შეიცვლება და განახლდება მიწისქვეშა კომუნიკაციები, რომელიც უმძიმეს მდგომარეობაშია. შეიცვლება და განახლდება წყალმომარაგების, წყალარინებისა და გაზმომარაგების ქსელები, მოწყობა სანიაღვრე ქსელი“, - განაცხადა კალაძემ.   

1680785359

კვლევის თანახმად, იმპორტის ზრდამ და ლარის გაუფასურებამ ელექტროენერგიის ტარიფი მნიშვნელოვნად გაზარდა. ამასთან, იმპორტში ყოფილი მაღალი თანამდებობის პირების შუამავალი კომპანიები არიან ჩართული, რაც ასევე ელექტროენერგიას აძვირებს.ამასთან, კვლევის მიხედვით, ბოლო წლებში რუსეთიდან იმპორტის ზრდის მიუხედავად, საქართველო რუსულ ელექტროენერგიაზე მნიშვნელოვნად არ არის დამოკიდებული."ბოლო 10 წელიწადში საქართველოში ელექტროენერგიის ტარიფები საყოფაცხოვრებო მოხმარებისთვის 40%-ით გაიზარდა.საქართველოში ბოლო წლებში ელექტროენერგიის იმპორტი შუამავალი კომპანიების მეშვეობით ხორციელდება, რომლებიც ყოფილ მაღალი თანამდებობის საჯარო მოხელეებს ეკუთვნით. შუამავალი კომპანიები ელექტროენერგიის იმპორტს მოგების მიღების მიზნით ახორციელებენ, რაც ტარიფს ზრდის. პასუხგაუცემელია კითხვა, რატომ გაჩნდა ამ პროცესში შუამავლების ჩართვის აუცილებლობა.აზერბაიჯანიდან ელექტროენერგიის იმპორტში შუამავლად ყოფილი პრემიერ - მინისტრის ზურაბ ნოღაიდელის მიერ დაფუძნებული კომპანია „Elgreen Holdings Incorporated“ არის ჩართული.რუსეთიდან ელექტროენერგიის იმპორტში შუამავლად შპს „ლუქს ენერჯი ტრეიდინგია“ ჩართული, რომლის 50.01% რუსულ „ინტერ რაოს“ ეკუთვნის, ხოლო 49.99% საქართველოს „ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორის“ (ესკო) ყოფილ გენერალურ დირექტორს - ვახტანგ ამბოკაძეს," - აღნიშნულია ინფორმაციაში.მათივე ცნობით, 2011-2022 წლებში საქართველოში ელექტროენერგიის შიდა გამომუშავება 42%-ით გაიზარდა, ხოლო მოხმარება 68%-ით, რამაც იმპორტის მატება განაპირობა."2011-2022 წლებში იმპორტი 3-ჯერ გაიზარდა. 2010 წელს იმპორტის წილი ელექტროენერგიის მოხმარებაში 2.6% იყო. 2021 წელს მოხმარებაში იმპორტის წილმა 7.4%-ს მიაღწია, რისი მთავარი მიზეზი „ენგურჰესის“ ნაწილობრივ გაჩერება იყო. 2022 წელს იმპორტის წილი მოხმარებაში 4.5%-მდე შემცირდა. მაისი-სექტემბრის პერიოდში, როდესაც ჰესები მაღალი დატვირთვით მუშაობენ, საქართველო ელექტროენერგიის ექსპორტს ახორციელებს (თურქეთში და სომხეთში). მიუხედავად იმისა, რომ 2022 წელს, 2021 წელთან შედარებით, ექსპორტი მნიშვნელოვნად გაიზარდა, 2011-2022 წლებში 36%-ით არის შემცირებული.2021 წელს საქართველოში მოხმარებული ყოველი 1 კვტ საათით 1.73 აშშ დოლარის საქონელი და მომსახურება შეიქმნა და ამ მაჩვენებლით საქართველო მსოფლიოს 180 ქვეყანას შორის 164-ე ადგილზე იყო. ეს კი ელექტროენერგიის საკმაოდ არაეფექტიან გამოყენებაზე მიუთითებს.2022 წელს საწარმოებიდან ყველაზე მეტი - 1,067 მლნ კვტ სთ ელექტროენერგია „ზესტაფონის ფეროშენადნობთა ქარხანამ“ მოიხმარა, შემდეგ მოდის „რუსთავის აზოტი“ (260 მლნ კვტ სთ) და „ჰაიდელბერგცემენტი ჯორჯია“ (213 მლნ კვტ სთ).2021-2022 წლებში კრიპტოვალუტების გამომუშავებით დაკავებული კომპანიის „ბი ეფ დი სის“ წილი ელექტროენერგიის შიდა მოხმარებაში 2.2% იყო. ეს კომპანია თავისუფალ ეკონომიკურ ზონაში ფუნქციონირებს და საგადასახადო შეღავათებით სარგებლობს.საქართველოში წარმოებული ელექტროენერგიის 75%-მდე ჰესებზე მოდის, 24% - თბოელექტრო სადგურებზე (თეს) და 1%-მდე ქარის სადგურებზე. საქართველოში გამომუშავებული ელექტროენერგიის 26% „ენგურჰესზე“ მოდის.საქართველოს მოქალაქეების საკუთრებაში არსებულ ელექტროსადგურებზე გამომუშავებული ელექტროენერგიის 61% მოდის, 13%-ს ჩეხური „ენერგო-პრო ჯორჯიას“ საკუთრებაში არსებული ჰეს-ები გამოიმუშავებენ, 7%-ს - უკრაინის მოქალაქეების საკუთრებაში არსებული ჰეს-ები," - აღნიშნულია ინფორმაციაში.არასამთავრობო ორგანიზაციის კვლევის მიხედვით, საქართველო რუსულ ელექტროენერგიაზე მნიშვნელოვნად არ არის დამოკიდებული და რუსეთიდან ელექტროენერგიის სრულად შეწყვეტის შემთხვევაშიც კი, ქვეყანაში ენერგოკრიზისი არ შეიქმნება."2021 წელს იმპორტში რუსეთის წილი 25% იყო. 2022 წელს რუსეთის წილი იმპორტში 58%-მდე გაიზარდა, თუმცა, რუსული ელექტროენერგიის წილი საქართველოს შიდა მოხმარებაში მაინც დაბალ ნიშნულზე შენარჩუნდა - 2021 წელს 1.8% იყო, ხოლო 2022 წელს 2.6%.რუსეთის მოქალაქეების და კომპანიების საკუთრებაში არსებულ ჰესებზე საქართველოში გამომუშავებული ელექტროენერგიის მხოლოდ 5% მოდის. ეს ჰესებია: ხრამი ჰესი 1, ხრამი ჰესი 2, ლარსი ჰესი და შილდა ჰესი," - აღნიშნულია ინფორმაციაში."საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს" რეკომენდაციებია: "გამჭვირვალე უნდა იყოს, რამდენად ზრდის იმპორტირებული ელექტროენერგიის ფასს შუამავალი კომპანიების ფასნამატი. შუამავალი კომპანიების იმპორტში ჩართულობის საჭიროების დაუსაბუთებლობის შემთხვევაში, სახელმწიფომ ელექტროენერგია მათ გარეშე უნდა შეიძინოს.საქართველოს ენერგეტიკული პოლიტიკის მთავარი მიზანი ელექტროენერგიის მოხმარების ეფექტიანობის და შიდა გამომუშავების ზრდა უნდა იყოს", – ნათქვამია კვლევაში.

1680783978

ანგარიშის თანახმად, თებერვალში, წინა თვესთან შედარებით, ადგილი ჰქონდა ვადიანი დეპოზიტების ზრდას 38.20 მლნ ლარით, ანუ 0.23%-ით, ხოლო მოთხოვნამდე დეპოზიტები 74.99 მლნ ლარით, ანუ 0.28%-ით შემცირდა.ცენტრალური ბანკის ცნობით, დეპოზიტების ლარიზაციის კოეფიციენტმა 2023 წლის თებერვლის ბოლოსათვის 45.23 პროცენტი შეადგინა. წინა თვის ბოლო მდგომარეობასთან შედარებით, დეპოზიტების ლარიზაცია გაიზარდა 0.12 პროცენტული პუნქტით.სებ-ის ინფორმაციით, თებერვალში ვადიან დეპოზიტებზე საშუალო წლიურმა შეწონილმა საბაზრო საპროცენტო განაკვეთმა 7.36% შეადგინა, მათ შორის ეროვნული ვალუტით განთავსებულ დეპოზიტებზე 11.51%, ხოლო უცხოური ვალუტით განთავსებულ დეპოზიტებზე 1.17%.უცხოური ვალუტით განთავსებულ დეპოზიტებში აშშ დოლარის წილმა – 81.40%, ხოლო ევროს წილმა 16.92% შეადგინა. 

1680783920

„მიუხედავად დასტაბილურების გარკვეული ნიშნებისა, ინფლაცია ჯერ კიდევ გლობალურ გამოწვევად რჩება. საქართველოში ინფლაციის წლიური მაჩვენებელი კვლავ მაღალია, თუმცა შემცირებას განაგრძობს. თებერვალში მთლიანი ინფლაცია 8.1 პროცენტამდე, ხოლო საბაზო ინფლაცია 6.6 პროცენტამდე შემცირდა. ინფლაციის კლებას, ძირითადად, საგარეო ფაქტორები განაპირობებს. კერძოდ, ბოლო პერიოდში, ნავთობის საერთაშორისო ფასი მცირდება. საერთაშორისო ტრანსპორტირების ღირებულებაც პანდემიამდელ დონეს დაუახლოვდა.ასევე, გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) თანახმად, სურსათის საერთაშორისო ფასების ინდექსი კლებას განაგრძობს. გამყარებული გაცვლითი კურსის ფონზე აღნიშნული ტენდენციები საქართველოს ბაზარსაც ეტაპობრივად გადმოეცემა და იმპორტულ ინფლაციას ამცირებს. მიუხედავად გარკვეული შემცირებისა, საბაზო, ისევე როგორც ადგილობრივი ინფლაცია კვლავ მაღალია. მთლიანი ინფლაციის შემცირებას კი, მკაცრი მონეტარული პოლიტიკა და ფისკალური კონსოლიდაცია უწყობს ხელს.აღსანიშნავია, რომ ბოლო პერიოდში ამოქმედებული მაკროპრუდენციული ინსტრუმენტებისა და გლობალურად ფინანსური პირობების გამკაცრების შედეგად, საკრედიტო აქტივობის ზრდა შენელდა. ეს, თავის მხრივ, ერთობლივი მოთხოვნის დასტაბილურებასა და, შესაბამისად, ინფლაციის დაღმავალი ტრენდის შენარჩუნებას დამატებით უწყობს ხელს. ზემოაღნიშნულის ფონზე, მნიშვნელოვანია, რომ ინფლაციური მოლოდინებიც იკლებს. არსებული პროგნოზით, მათ შორის საბაზო ეფექტისა და გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკის გამო, წლიური ინფლაცია მნიშვნელოვან შემცირებას გააგრძელებს და სავარაუდოა, რომ წლის მეორე ნახევარში მიზნობრივ დონეზე დაბალი იქნება, რაც გრძელვადიანი მოლოდინების მიზნობრივ მაჩვენებელთან ახლოს შენარჩუნებას უზრუნველყოფს.მიუხედავად, ზემოთ აღნიშნული პოზიტიური ფაქტორებისა, არსებული მწვავე გეოპოლიტიკური მდგომარეობის ფონზე, გაურკვევლობა კვლავ მაღალია. ინფლაციაზე ზრდის მიმართულებით მოქმედი რისკებიდან საყურადღებოა შრომის ბაზრიდან მომდინარე შესაძლო წნეხი. კერძოდ, ბოლო პერიოდში სამუშაო ძალის პროდუქტიულობის ზრდა ჩამორჩება ხელფასების ზრდის ტემპს. საქსტატის მონაცემების მიხედვით, 2022 წლის მეოთხე კვარტალში ხელფასები წლიურად 21.2 პროცენტით გაიზარდა მაშინ, როდესაც პროდუქტიულობამ მხოლოდ 6.8 პროცენტით მოიმატა. ეს ტენდენცია აისახება ადგილობრივი საქონლისა და მომსახურების ფასებზე, რომელთა ზრდის ტემპი კვლავ მაღალია და 13.8 პროცენტს შეადგენს.მაღალი გაურკვევლობისა და რისკების გათვალისწინებით, ეროვნული ბანკი ინფლაციის შემცირებაზე კონცენტრირებული რჩება და მკაცრ მონეტარულ პოლიტიკას ინარჩუნებს. მიმდინარე ტენდენციების შენარჩუნების შემთხვევაში, გამკაცრებული მონეტარული პოლიტიკიდან ეტაპობრივი გამოსვლის დაწყება შესაძლებელი გახდება მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ინფლაციის ადგილობრივი კომპონენტის შემცირების ტენდენცია გამოიკვეთება.საქართველოს ეროვნული ბანკი მიმდინარე ეკონომიკურ პროცესებსა და საფინანსო ბაზრებს უწყვეტ რეჟიმში აკვირდება და ფასების სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად მის ხელთ არსებულ ყველა ინსტრუმენტს გამოიყენებს.მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტის შემდეგი სხდომა 2023 წლის 10 მაისს ჩატარდება“,- ნათქვამია ინფორმაციაში. 

1678875480

როგორც ვაჟა მენაბდე აცხადებს, გადაწყვეტილება სატენდერო პირობების საბოლოო ვერსიაზე დაყრდნობით იქნება მიღებული, მას შემდეგ, რაც ბანკი ხარჯებს დაითვლის და რისკებს გააანალიზებს. თუმცა, მისივე თქმით, „ლიბერთის“ ჰქონდა 30%-ად აღებული ის მინიმალური ნიშნული, რომლის ქვემოთაც სესხის მოგების ნიშნული ნულამდე დადიოდა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა, ეს პროდუქტი ბანკისთვის საინტერესო აღარ იყოს.„რასაც ჩვენ ვამტკიცებდით, რომ ჩვენი განაკვეთები არის საბაზრო და ხშირ შემთხვევაში საბაზროზე დაბალიც ესეც დადასტურდა კომისიის საქმიანობის შემდეგ. საბაზრო განაკვეთი არის 30,26 % რაც ხარჯების გათვალისწინებით ძალიან დაბალია, მისი კიდევ უფრო შემცირება რიგ შემთხვევაში შეიძლება ძალიან ზარალიანი გამოვიდეს ბანკისთვის.ბანკი არის კომერციული ორგანიზაცია. ჩვენ საკმაოდ ბევრ ქველმოქმედებას ვეწევით, მაგრამ ჩვენი ძირითადი საქმიანობა ვერ იქნება საქველმოქმედო. შესაბამისად, თუ ვნახავთ, რომ ზარალიანია კონკრეტული პროდუქტი, მისი შემცირება ან მასზე უარის თქმა მოგვიწევს“, – განაცხადა ვაჟა მენაბდემ. 

1678875360

„პროგნოზირება რთულია და დამოკიდებულია ტენდერის პირობებზე. გააჩნია რა პირობები იქნება, რამდენი მსურველი გამოჩნდება. თუ არავისთვის იქნება მისაღები პირობები და „ლიბერთიმაც“ თავი შეიკავა, მიჭირს პროგნოზის გაკეთება რა სცენარით წარიმართება მოვლენები. ჩვენ ჯერ არ გვაქვს გადაწყვეტილება მიღებული.ბევრ რამეზეა ეს ყველაფერი დამოკიდებული, ინფლაციაზე, მაკროგარემოზე, რესურსის ფასზე და ა.შ. ამიტომ, ეს ფაქტორები კარგად უნდა იქნეს გაანგარიშებული და ამის შემდეგ მივიღებთ გადაწყვეტილებას. 7 და 10 წელი არ არის პატარა პერიოდი“, – განაცხადა ვაჟა მენაბდემ.ბანკის წარმომადგენელმა გადაცემაში საუბრისას ასევე ხაზი გაუსვა, რომ ახალი ტენდერის ჩატარებაზე საუბარი სწორედ „ლიბერთის“ მოთხოვნის საფუძველზე დაიწყო.„ვადაზე ადრე რომ ტარდება ტენდერი და კომისიის სხდომა, ეს ჩვენი სურვილი და ინიციატივა იყო. ვინაიდან, აღარ დასრულდა ამ თემასთან დაკავშირებით განხილვა და სპეკულაციები, ჩვენ თვითონ ვითხოვეთ, მოდით, ჩავატაროთ ტენდერი და გამოჩნდეს თუ ვინმე უკეთესი პირობით შეძლებს მომსახურებას“.რაც შეეხება უწყებათაშორისი კომისიის მიერ წინასწარ გაჟღერებულ სატენდერო პირობებსა და სესხის 26%-ში გაცემას, ვაჟა მენაბდე აცხადებს, რომ ამ ნიშნულამდე ჩამოსვლა არარეალისტურია. მისივე განმარტებით, „ლიბერთის“ საპროცენტო განაკვეთი იმ მინიმუმზე ჰქონდა დაყვანილი, რომლის ქვემოთაც მომგებიანობა თითქმის ნულამდე დადის. „დღეს ასეთი ტიპის სესხზე, საუბარია 1000 ლარის მოცულობის სამომხმარებლო სესხზე, საბაზრო განაკვეთი სხვა ბანკში არის 1000 ლარი და მეტი. ამას გარდა, მსგავსი ტიპის  სესხებზე მომხმარებლებს არ სთავაზობენ იმას, რაც „ლიბერთის“ საპენსიო კონტრაქტს მოჰყვება – უფასო განაღდება, უფასო ანგარიში, კომუნალურის უფასოდ გადახდა და ა.შ. რა გვაძლევს იმის ფიქრის საფუძველს, რომ ამ ტენდერის პირობებში ეს საბაზრო განაკვეთი უფრო ნაკლები იქნება? ამის შესაძლებლობას მე ვერ ვხედავ. ამასთანავე, ჩვენ კონკურენციას მივესალმებით და ჯანსაღი კონკურენცია ეკონომიკის განვითარების ქვაკუთხედია. თუ ვინმე დათვლის და მისი გაანგარიშებიდან გამომდინარე მიიჩნევს, რომ ამ ტენდერში არათუ მონაწილეობა, არამედ, საფასო კონკურენციაში ჩაბმაა შესაძლებელი, მოხარული ვიქნებით.პროცესები აჩვენებს და გამოჩნდება, თუმცა, ჩვენი მოლოდინი არ არის, რომ ამ ფასის დაწნეხვასა და ამ პირობებში კონკურენციაზე იქნება საუბარი“, – განაცხადა ვაჟა მენაბდემ. 

1678443600

ერთ-ერთი რისკი მსესხებლის ასაკია, რაც მეტად მოხუცები ვართ უფრო მეტი შანსია გარდაცვალების. ამ რისკს ბანკთან სადაზღვევო კომპანიები აზღვევენ და მსესხებლის გარდაცვალების შემთხვევაში ისინი არიან ვალდებულნი ბანკს სესხის დარჩენილი ნაწილი აუნაზღაურონ. ანუ ბანკი სესხის გაცემისას სიცოცხლის რისკის ასახვას საპროცენტო განაკვეთში აღარ ახდენს და მსესხებელისთვის ეს შედარებით იაფ განაკვეთს ნიშნავს.რა ხდება პენსიონერების შემთხვევაში? 65 წელს გადაცილებული ადამიანების სიცოცხლის რისკის დაზღვევას სადაზღვევო კომპანიები არ ანხორციელებენ. იმიტომ კიარა რომ ცუდები არიან, არა, უბრალოდ ამ ასაკობრივი ჯგუფის მსგავსი სადაზღვევო პაკეტი იმდენად ძვირი ღირს (რისკი დიდია გარდაცვალების და ამიტომ) რომ ყველანაირ აზრსმოკლებულია თავად მსესხებლისთვის ფინანსურად. შესაბამისად სესხის გამცემი ბანკი უბრალოდ იძულებულია რომ დაუზღვეველი რისკი მის საპროცენტო განაკვეთში ასახოს, რაც საპროცენტო განაკვეთს ზრდის და შესაბამისად პენსიონერებისთვის არაუზრუნველყოფილი და დაუზღვეველი სესხი 30.6%-ია. ესაა ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზი ესეთი განაკვეთის და არა ის რასაც პოპულისტი პოლიტიკოსები გვაჯერებენ, რომ ბანკები არაადამიანები არიან და ამიტომ არ აქვთ “ადამიანური პროცენტი” სესხებზე…არ ვიცი რამდენად ესადაგება ის იდეა ჩემს მემარჯვენე შეხედულებებს მაგრამ ვფიქრობ, რომ თუ ამ კომპონენტის მოგვარებას სახელმწიფო საკუთარ თავზე აიღებს კიდევ შესაძლებელია რამოდენიმე პროცენტული პუნქტით განაკვეთის ბუნებრივად შემცირება. რეალურად ეს ხომ პენსია არაა, ის სოციალური დახმარებაა და სახელმწიფოს პასუხისმგებლობაა მათი უზრუნველყოფა. რატომ იქნება ცუდი, ან არამემარჯვენე იდეა თუ ვიტყვი რომ სახელმწიფო პენსიის მიმღები მოქალაქეების სიცოცხლის დაზღვევა სახელმწიფომ მოახდინოს?”, – წერს ირაკლი ერაძე.